HAT SANATI
Hat sözcükte “ince, uzun doğru yol, birçok noktanın birbirine birleşsek meydana gelen çizgi, çizgiye benzeyen şeyler ve yazı” gibi anlamlara gelir. Bu kelime özellikle İslam kültüründe, yazı ve güzel yazı anlamlarında kullanılmıştır.

Hat sanatı, Osmanlıdan günümüze kadar gelen, yapılmış olduğu dönemin özelliklerini kendi içinde barındıran ve usta çırak ilişkisi içinde gelişmiştir. Hat sanatı, Arap harfleri kullanarak meydana gelmiş, güzel yazı yazma sanatına denir.
Bu sanat 6-10. Yıllar arasında geçirdiği uzunca bir gelişme sonucunda ortaya çıkmıştır.

İslam yazılarını güzel yazma ve öğretme hünerlerine sahip sanatçılara “hattat” denir.
Ayrıca hat sanatı ile uğraşan sanatçılara verilen isim olan hattat, tahminen 4-5. Yüzyıldan sonra kullanılmaya başlamıştır.

Verilen bazı kaynaklara göre ilk hattat Hz. Ali’dir, hat sanatını kullanarak Kur’an-ı Kerim’ in güzel bir biçimde yazılmasını sağlamıştır.

Türkler, Müslüman olduktan ve Arap alfabesini benimsedikten sonra uzun bir süre hat sanatına herhangi bir katkıda bulunmamışlardır. Türkler hat sanatıyla Anadolu’ya geldikten sonra ilgilenmeye başladılar ve bu alanda en parlak dönemin de Osmanlılar zamanında yaşadılar.

Verilen bilgilere göre bilinen ilk büyük Türk hattatı Amasyalı Yakut el Musta’ sımı 13. Yüzyılda hat yeteneği ve yazı becerisi ile halifenin saygısını kazanmıştır. Bu hattat hem okunaklı hem de resim gibi güzel yazı türleri hazırlayarak hat sanatı tarihine geçmiştir. İlk kez bu Türk usta, Arap / İslam yazısına okunaklılık ve estetik bir görünüm kazandırmıştır ve onu sağlam bir temele oturtmuştur.

Hat sanatı Yakut el Musta’ sımı’ nin etkisinden çıkarıp Türk akımını geliştiren ve Türk hat sanatının kurucusu sayılan hattat Şeyh Hamdullah’tır. Şeyh Hamdullah,15-16. Yüzyıllarında Yakut el musta' sımın koyduğu kurallarda bazı değişiklikler yaparak Arap yazısına estetik bakımdan daha sıcak ve yumuşak bir görünüm kazandırdı. Şeyh Hamdullah’ ın üslup ve anlayışı 17. Yüzyıllara kadar sürdü.

Osmanlı hat mektebinin kurucusu kabul edilen Şeyh Hamdullah’tan sonra akla gelen ilk kişi Hafız Osman, 17. Yüzyılda Arap yazısına estetik bakımından en olgun biçimini kazandırdı.

Bu tarihten sonra yetişen hattatların hepsi Hafız Osman’ı izlemişlerdir.